Jak Eskinazi: Yüksek Enflasyon Rekabetçiliği öldürüyor
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Ekonomi Gazetesi iş birliğinde, Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası ev sahipliğinde düzenlenen “Ege İhracat Buluşmaları-Afyonkarahisar” buluşmasına katılarak konuşma gerçekleştirdi.
Eskinazi; "Yüksek enflasyon rakamları toplumun alım gücünü zedelemeye devam ederken, ihracatçılarımızın rekabetçiliğini de öldürüyor.
Üretmek, ürettiğini alıcıya ulaştırmak her geçen gün zorlaşıyor. Türkiye, rakiplerine göre yüzde 40-50 daha pahalı bir ülke haline geldi. Sipariş alırken bile tereddütler yaşıyoruz.
Ürün bedelleri geldiğinde hammaddeyi yerine koyamıyoruz, sermayelerimiz eriyor. İhracatçılar olarak enflasyondan, pariteden darbe yemişken, 2024 yılında finansmana erişimde de büyük zorluklar yaşadık. Enflasyon TÜİK verilerine göre yüzde 45 olurken, Hükümet kamu hizmetleri için yeniden değerleme oranını yüzde 45 belirlemişken döviz kurundaki artış yüzde 15-20 aralığında kaldı. Döviz kurlarının da enlasyon oranında artması gerekirdi.
2025 yılı da hiç kolay geçmeyecek.
Ekonominin nabzını tutan isimler, 2025’in zor geçeceğini Türkiye’nin 2026 yılında yatırım yapılabilir ülke notuna ulaşabileceğini dile getiriyorlar. 2025 yılında iş dünyası olarak bizlerin alacağı pozisyon, “Ayağımızı yorganımıza göre uzatmak değil, cenin konumunda kalmak olacak.”
Tabii biz bu haldeyken kamunun da tasarruf tedbirlerine sadık kalması gerekiyor. Kamudaki yaklaşım, “Orucu ihracatçı, işçi, memur, sanayici tutsun, iftarı ben yapayım” şeklinde olmamalıdır.
Geride bıraktığımız 2024’teki zorluklar, üretimdeki daralma ve rekabet gücünün kaybı gibi sorunlarla bütün sektörlerimize ağır bir yük getirdi. Bu durumun en belirgin sonucu ise konkordato başvurularında yaşanan tarihi artış oldu. Yıl boyunca mahkemelere toplam 1723 konkordato başvurusu yapılırken, 132 dosyada iflas kararı verildi. 2025 yılında konkordato başvurularındaki artış seyrinin azalması için finansmana erişim kanallarının açılması, döviz kurlarının enflasyon seviyesinde artması gerekiyor.
2024 yılı son günlerinde TCMB’nın faiz indirim kararı güzel bir gelişme. Bu konuda hızlı adımlar atılmasını bekliyoruz. Türkiye, 2024 yılında enflasyonla mücadele programında enflasyonu yüzde 65’ten yüzde 44’e kadar düşürerek kısmen başarılı oldu. 2025’i ekonomik programda Kararlılık Yılı olarak niteliyoruz.
"İHRACATIMIZI %1 ARTIŞLA 18.4 MİLYAR DOLARA TAŞIDIK"
Tarihimizin en çok yıllarından biri olan 2024 yılında Ege İhracatçı Birlikleri olarak ihracatımızı yüzde 1 artışla 18,4 milyar dolara taşıdık. Bunu da tarım ve maden sektörlerinin ihracat başarısına borçluyuz. Sanayi ihracatımız 9,5 milyar dolar, tarım ürünleri ihracatımız yüzde 4 artışla 7,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Madencilik ihracatımız yüzde 23 artışla 1,3 milyar dolara ulaştı. 2024 yılında 216 ülke ve bölgeye ihracat gerçekleştirirken 111’ine ihracatımızı artırdık.
Almanya’ya 1,7 milyar dolar, ABD’ye yüzde 8 artışla 1,6 milyar dolar, İtalya’ya 1 milyar dolar, İspanya’ya 988 milyon dolar, Birleşik Krallık’a yüzde 7 artışla 939 milyon dolar ihracat gerçekleştirdik. 2024’te Avrupa Birliği 9,3 milyar dolarla ihracatımızın önemli bir bölümünü oluşturdu.
Avrupa kıtasının payı yüzde 50 olarak kayıtlara geçti. Amerika ülkelerine 2,3 milyar dolar, Orta Doğu ülkelerine 2 milyar dolar, Afrika ülkelerine 1,4 milyar dolar, Asya ve Okyanusya ülkelerine 1,3 milyar dolar ihracat yaptık.
"EGE BÖLGESİ İHRACATI 43 MİLYAR DOLARA ULAŞTI"
Ticaret Bakanlığı’nın 2023 yılından beri açıklamaya başladığı faaliyet illeri istatistiğine göre Ege Bölgesinin ihracatı 2024 yılında 43 milyar dolara ulaştı. 2024 yılında Türkiye geneli iller sıralamasında ise İzmir 23,8 milyar dolar ihracatla üçüncü sırada yer alıyor. Ortaya koyduğumuz tüm olumsuzluklara rağmen ihracatımız hem Türkiye genelinde, hem de Ege Bölgesi’nde nasıl arttı diye sorar gözlerle baktığınızı görüyorum. Firmalarımızın her birinin ihracat kredileri var. Verdikleri taahhütler var bu taahhütleri yerine getirmek için maliyetine, hatta zararına ihracat yapmak durumunda kaldılar.
2025 yılında Ege Bölgesi’nin ihracatta güçlü olduğu ancak EİB çatısı altında temsil edilmeyen Kimya, Yenilenebilir Enerji sektörlerinde yeni ihracatçı birliği kurulması çabalarımızı da sürdüreceğiz.
Kısaca da Afyonkarahisarımızın ihracat rakamları hakkında bilgi vermek istiyorum. Ticaret Bakanlığının açıkladığı Faaliyet illeri verilerine göre aslında Afyon’un ihracatının yüzde 15’lik artışla 709 milyon dolarla çok daha yüksek olduğunu görüyoruz.
TİM verilerine göre madencilik sektörü yüzde 7 artışla 228 milyon dolarlık ihracatla Afyon ihracatının yüzde 66’sını gerçekleştirdi. Afyon’da, en çok ihracat yapan ikinci sektörümüz ise 21 milyon dolarlık tutarla kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü olurken, su ürünleri ve hayvansal mamuller sektörümüz 17 milyon dolarlık ihracata imza attı. Afyon’un ihracatında öne çıkan ülkeler ise ABD, Çin ve Fransa. Afyonkarahisarlı ihracatçılarımızı yürekten kutluyorum."ifadelerini kullandı.