Şeyma AKSARAYLI
E-Posta : seyma-aksarayli@hotmail.com
Herkese merhabalar… Bu haftaki yazımda güncel problemimiz olan koronavirüs ve beslenme arasındaki ilişkiden bahsetmek istiyorum. Küresel salgın koronavirüs ile beraber sağlığın ve beslenmenin önemi bir kere daha çarpıcı şekilde gözlerimizin önüne geldi. Dünya genelinde bu virüsten ölüm oranı %4 iken ülkemizde bu oran %2. Yarı yarıya daha iyiyiz. Bu konuda yapılan çalışmalar, ülkeler arasındaki ölüm oranlarının değişkenliğinde beslenme ve bazı besin tercihlerinin rol oynadığını göstermiştir. Hangi işlevsel besinler bağışıklığımızın güçlü olmasında rol oynuyor? 1. Fermente süt ürünleri Beslenmemizdeki biyolojik değeri yüksek protein, kalsiyum, fosfor, B grubu vitaminleri kaynağı olan süt ve ürünlerinin tüketimi önemlidir. Bu grubun içerisindeki yoğurt, ayran, cacık, yoğurtlu çorba ve salatalar, kefir gibi fermente süt ürünleri ise yapısındaki sağlığa yararlı bakteriler sayesinde bir de probiyotik özelliğe sahiptir. Probiyotik besinlerin bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve olası bir zararlı mikroorganizmaya karşı engelleme görevi üstlendiği bilinmektedir. 2. Lahanagiller (Brassicaceae familyası) Lahanagiller; B grubu vitaminler, K vitamini, Potasyum, Manganez kaynağı olan kışın yetişen bir sebze ailesidir. Brokoli, karnabahar, brüksel lahanası, kara lahana, beyaz lahana başlıca çeşitleri olan lahanagiller besleyici özelliklerinin yanı sıra içerdiği antioksidan bileşikler (özellikle terpenler) sayesinde vücuttan toksinlerin atılmasına destek olmaktadır. 3. Antioksidan vitaminler (A, C, E vitaminleri) Günlük beslenmemizde yumurtaya, kuşburnu çayına, sebzelere (maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzeler, sivri biber, lahana...), meyvelere (turunçgiller, kavun, kayısı..), bitkisel sıvı yağlara ve çiğ yağlı tohumlara (fındık, badem, ceviz...) yer verdiğimizde fark etmeden aldığımız A, C, E vitaminleri insan vücudu için bilinen en güçlü antioksidanlardır. Koronavirüsten korunmada ve koronavirüs tedavisinde bu vitaminler kullanılmaktadır. 4. Bazı mineraller (Selenyum, Çinko) Yapılan araştırmalarda güçlü antioksidan bir mineral olan selenyum alımı yüksek bireylerin koronavirüs sonrası iyileşmenin daha fazla olduğu görülmüştür. Çinkonun ise pnömoni (zatürre) tedavisinde iyileştirici role sahip olduğu bilinmektedir. 5. İşlevsel besin öğeleri Yeşil çayın içerisinde bulunan epigallokateşin 3 gallat, virüsten koruyucu aktivitesi bulunan bir işlevsel besin öğesidir. Bu öğenin akciğer hastalıklarına karşı koruyucu etkisi vardır. Meyve, sebze ve geleneksel tıpta kullanılan bitkilerde yaygın bir şekilde bulunan işlevsel bir besin öğesi olan luteoleinin antiviral özellikleri ile SARS-Cov-2 proteinin yüzeyine spesifik olarak bağlandığı ve virüsün konakçı hücrelere girişini engellediği tespit edilmiştir. Zerdeçalın aktif öğesi kurkuminin, koronavirüs hastaları için potansiyel bir tedavi seçeneği olarak düşünülmektedir.
