İnsan nedir?
Sorusunun bende ki cevabı: “İnsan= Hakikattir.”
Hakikatten ayrılan canlı var ya; o artık insan değildir.
Hayvanlardan da aşağı, kâinatın en zararlı, en tehlikeli, en çukur varlığıdır.
Hakikat, insanın dünya urbasıdır.
Hakikatten uzaklaşan insan üzerine dünyanın en cafcaflı elbiselerini giyse de çıplaktır, çirkindir, iğrençtir.
Sokrates,yargılanırken yaptığı savunmasında bu konun altını şöyle çizdi:
“Peki Sokrates, seni ölüme sürükleyen bir yaşamdan utanmıyor musun?
-Bir insan ölür müyüm, kalır mıyım diye düşünmemeli; bir iş yaparken doğru mu, eğri mi davrandığını, yiğit bir insan gibi mi, yoksa ödlek bir insan gibi davrandığını düşünmelidir yalnızca." (Sokrates'in Savunması, Batıya Yöne Veren Metinler, 117)
Platon’da, hakikati her şeyi görmemizi sağlayan güneşe, ışığa benzetti:
“Güzel ve doğru olan her şeyin evrensel sebebi, bu görülebilir dünyadaki ışığın ve bu ışığın efendisi, bilgi dünyasındaki akıl ile hakikatinidea’sı, en büyük kaynağının iyi idea’sı olduğu anlaşılır. Gerek devlet işlerinde, gerekse özel yaşamda bilgece hareket etmek isteyen kişinin görmesi gereken bu iyi/hakikat ideası’dır.” (Platon/Devlet, Batıya Yöne Veren Metinler, 123)
Seneca,“mutlu yaşama dair aklın kullanımı” konusunda şu tespiti yapar:
“Aklı başında olmayan insan mutlu olamaz, en iyi olanın yerine kendisine zarar verecek olanı seçenini de aklı başında olmaz. Dolayısıyla mutlu insan doğru muhakeme yapabilen insandır; mutlu insan, her ne olursa olsun, kendi payına düşenle(nasibiyle)tatmin olan ve içinde bulunduğu şartlarla barışık olan insandır; mutlu insan tüm varoluş koşullarının değerini aklın biçmesine izin veren insandır.” (Seneca, Mutlu Yaşama Dair, Batıya Yön Veren Metinler, 156)
Plotinos, ruhun mahiyeti ve misyonunun yüceliğine işaret eder:
“Ruhların Tanrı’ya dair tüm bilgisizliklerinin nedeni, dünyanın nesnelerine değer vermeleridir ve kendilerini küçümsemeleridir. Çünkü insan bir nesne peşinden koşuyors ve ona hayran oluyorsa , bu, kendini nesneden aşağı görmesi demektir: Bu kişi, doğmaya ve ölmeye mahkum tüm nesnelerden daha aşağıya yerleştiğinden; kendinin, bildiği şeylerin en değersizi ve en fanisi olduğuna inandığından, Tanrı’nın gücünü ve doğasını ruhuna asla yerleştiremez. Bu sebepten insan önce ruhunun yüceliğini, sonra nesnelerin ruh karşısında değersizliğini bilerek asıl hedefinin Tanrı’yı tanımak ve onunla bütünleşmek olduğunu kavramalıdır.”(Plotinos, Enneadlar, Batı’ya Yön Veren Metinler, 157)
Sözün özü; ruha binek olması için verilen bedenin ihtiyaçlarını abartıp, nesnelere olan ilgiyi abartıp ruhu incitmek akıllı bir insana yakışır mı?
Ruhun aynadaki yansıması vicdan insanın gerçek mutluluk parametrelerini ortaya koyar.
Vicdan hakikatle arkadaştır, hatta hakikat vicdanın gıdası ve cilasıdır.
Bir iş yapacağınıza sağa sola bakmadan önce vicdanınıza danışın.
Şu ölçüyü hayatınızın merkezine koyun, ben öyle yapıyorum.
Bu yönteme “sallanan koltukta ömrü muhasebesi” ismini verdim.
Allah’ın sağlıklı ve uzun bir ömür verdiğini ve 90 yaşında eşinizle birlikte evinizin balkonunda açık olan ufka bakarken sallanan koltuktabir taraftan sallanırken diğer taraftan çocukluğunuzdan itibaren ömrünüzü bir film şeridi gibi gözünüzün önünden geçirdiğinizi düşünün.
O şeritte neler vicdanınızı ferahlatıyor, soğutuyor, sevinçle dolduruyor…
Ve neler vicdanınızı kanatıyor, yakıyor, acı, elem ve gözyaşına sebep oluyor…
Her gün bu muhasebeyi gözümün önüne getirir ve yaparım.
Hesaba çekilmeden önce hesaba çekmek, telafi edebileceğimiz işler varsa bir an evvel yerine getirmek akıllı insanların yoludur.
Sallanan koltukta vicdanınızın rengi ahirette de cennette mi, cehennemde mi olacağınızı net bir şekilde gösterecektir.
Rabbim ileri de bir zamandan değil, iyilik veya kötülüğün sonuçlarından “an” lık olarak bahsediyor:
“İyiler cennette ve kötüler cehennemdedir.”(İnfitar, 82/13-14)
Life Accounting in theRocking Chair
What is human?
My answerto his question is: "Human = Truth."
There is a livingthingthat is separatedfromthetruth; he is nolongerhuman.
Lowerthananimals, it is themostharmful, mostdangerousandhollowcreature in theuniverse.
Truth is man'sworldcloak.
A personwhostraysfromthetruth is naked, uglyanddisgusting, evenif he wearsthemostgarishclothes of theworld.
Socratesunderlinedthisissue in his defensewhile he was on trial:
“Well, Socrates, aren'tyouashamed of a life that has drivenyoutodeath?
-A personshould not thinkwhether I willdieorstay; he shouldonlyconsiderwhether he is doingsomethingrightorcrooked, actinglike a valiantmanor a coward." (Socrates' Defense, Westward-WestingTexts, 117)
In Plato, he comparedthetruthtothe sun, thelight, whichenables us toseeeverything:
It is understoodthat he is theuniversalcause of allthat is beautifulandtrue, thelord of lightandthislight in thisvisibleworld, the idea of reasonandtruth in theworld of knowledge, the idea of good as itsgreatestsource. It is this idea of good/truththat a personwhowantstoactwisely in bothstateaffairsandprivate life shouldsee.” (Plato/TheState, Westward-OrientingTexts, 123)
Seneca makesthefollowingdetermination on "theuse of reasonfor a happy life":
“A personwho is not in his rightmindcannot be happy, and he whochoosestheonethatwillharmhiminstead of thebestonecannot be sane. Therefore, a happyperson is a personwho can reasoncorrectly; a happyperson is a personwho is satisfiedwith his share (with his share) andwho is at peacewiththeconditions he is in; A happyperson is onewhoallowsreasontodeterminethevalue of allconditions of existence.” (Seneca, On theHappyLiving, Westward-LeadingTexts, 156)
Plotinospointstothesublimity of thespirit'snatureandmission:
“Alltheignorance of spiritsaboutGod is duetotheirvaluation of theobjects of theworldandtheir self-contempt. Becauseif a personchasesafter an objectandadmires it, it meansthat he seeshimselfinferiortotheobject: since thisperson is placedlowerthanallobjectsthataredestinedto be bornanddie; Because he believeshimselfto be themostworthlessandmortal of allthat he knows, he can never put God'spowerandnatureinto his soul. Forthisreason, a personshouldfirstrealizethegreatness of his soul, thentheinsignificance of objectsbeforethesoul, andrealizethat his main goal is toknowGodandintegratewithhim.”(Plotinos, Enneads, TextsGuidingthe West, 157)
Theessence of theword; Is it appropriatefor a wisepersontoexaggeratetheneeds of the body, which is giventothesoultomount, andto hurt thesoulbyexaggeratingtheinterest in objects?
Thereflection of thesoul in themirrorrevealstherealhappinessparameters of theconscience.
Conscience is friendswithtruth, eventruth is thefoodandpolish of conscience.
Consultyourconsciencebeforelookingleftorrightbeforedoing a job.
Put thatmeasure at thecenter of your life, that'swhat I'm doing.
I namedthismethod “rockingchair life accounting”.
Imaginethat Allah givesyou a healthyandlong life, andthatyouandyour 90-year-old spousearelooking at theopenhorizon on thebalcony of yourhousewhileyouarerocking on therocking sofa on onesideand on theotherhand, youarepassingyour life like a film strip since yourchildhood.
Whatrefreshesyourconscience, coolsyou, andfillsyouwithjoy…
Andwhatmakesyourconsciencebleed, burns, causespain, sorrowandtears…
I visualizeand do thisaccountingeveryday.
It is theway of smartpeopletotakeintoaccountbeforetheyaretakenintoaccount, andiftherearethingsthatwe can makeup, to do them as soon as possible.
Thecolor of yourconscience in therockingarmchairwillclearlyshowwhetheryouwill be in heavenorhell in thehereafter.
My Lorddoes not speak of a future time, but speaks of theresults of goodorevil as "instantaneous":
“Thegoodare in heavenandthebadare in hell.” (Infitar, 82/13-14)
